Aleksander Putra (1888-1962) - działacz


Suwalszczyzna, mimo swego rolniczego charakteru i zdecydowanej przewagi ludności wiejskiej , nie była nigdy regionem aktywnej działalności stronnictw chłopskich. Jednak wśród czterech posłów do Sejmu Ustawodawczego wybranych 16 lutego 1919 r. z powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego - znalazło się dwóch rolników, ziemianin i ksiądz. Byli to: Aleksander Putra, Władysław Brzosko, Adolf Świda i ks. Stanisław Szczesnowicz.

Bohater tego szkicu Aleksander Putra urodził się 5 sierpnia 1888 r. w Żubrynku niedaleko Suwałk, w rodzinie chłopskiej. Po odebraniu nauk wstępnych rozpoczął naukę w rosyjskim gimnazjum w Suwałkach. W okresie walki o polską szkołę w 1905 r. należał do organizatorów strajku szkolnego, agitował za spolszczeniem szkół ludowych i urzędów gmin. Aresztowany, trzy miesiące spędził w suwalskim wiezieniu. Po wyjściu na wolność podjął naukę w utworzonej w 1906 r. polskiej Szkole Handlowej. Ponieważ jej ukończenie nie dawało wstępu na uczelnie rosyjskie, wyjechał do Krakowa i tu w 1914 r. ukończył studia rolnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Opublikował wówczas w "Tygodniku Rolniczym" w Krakowie pracę "Polskie bydło czerwone włościańskiego związku hodowlanego w Wilamowicach". Należał też do Związku Strzeleckiego. Po powrocie na Suwalszczyzne rozpoczął organizowanie kółek rolniczych.

W czasie I wojny światowej pracował na gospodarstwie. Równocześnie zakładał POW i był jej komendantem w okręgu suwalskim do stycznia 1919 r. Uczestniczył w pracach Tymczasowej Rady Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego.

Do Sejmu Ustawodawczego wszedł z bezpartyjnej listy narodowej, ale wstąpił do Klubu Posłów PSL "Piast". Z tym związane były początki działalności PSL "Piast" na Suwalszczyźnie. A. Putra był członkiem władz gminnych i powiatowych stronnictwa, posłem do sejmiku powiatowego. W 1920 r. otrzymał odpłatnie z reformy rolnej 43 ha ziemi. Na terenie powiatu suwalskiego organizował kółka rolnicze, kasy Stefczyka i spółdzielnie mleczarskie. Przez długie lata pełnił funkcję prezesa Zarządu Powiatowego Kółek Rolniczych oraz był członkiem Zarządu Okręgowego Towarzystwa Kółek Rolniczych.

W latach 1931-35 należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, ale wystąpił, nie chcąc podporządkować się uchwale o bojkocie wyborów parlamentarnych. W 1938 r. zorganizował żeńską szkołę rolniczą w Kukowie i męską w Dowspudzie.

Podczas okupacji hitlerowskiej związany był z ZWZ. Zagrożony aresztowaniem, od maja 1941 r. ukrywał się do końca wojny. Po wyzwoleniu organizował PSL; był wiceprezesem zarządu powiatowego. Po jego rozwiązaniu przed wyborami do Sejmu Ustawodawczego, w wyniku zmian zachodzących w kraju w końcu 1947 r. zaprzestał działalności politycznej. Przyczynił się do powtórnego powołania 3-letniej szkoły rolniczej w Dowspudzie.

Zmarł 13 lipca 1962 r. w Suwałkach.

Biografie